برای موفقیت هر فرد در آینده باید خلاقیت در او نهادینه شود به همین منظور شش ترفند که موجب افزایش خلاقیت در کودکان می شود ارائه می کنیم:
خلاقیت، هنر ایدهپردازی است كه ضمن تداعی اندیشههای نو در ذهن آدمی، همچون پلكانی انسان را به قله موفقیت نزدیك میكند.
علم نوآوری اگرچه پس از قرارگیری فرد در جامعه، زمینه شكوفایی بیشتری پیدا میكند و به فرد انگیزه تلاش برای ترقی را میدهد اما از سنین كودكی و پس از آن، در دوران تحصیل نیز قابل رشد و شكوفایی است. بهگونهای كه چنانچه والدین وقت بیشتری برای پرورش روحیه نوآوری و ابتكار فرزند خود قائل شوند بهطور مسلم، فرزندان خانواده شانس بیشتری برای دستیابی به موفقیتها پیدا خواهند كرد. ضمن آنكه اعتمادبهنفس قویتری پیدا خواهند كرد.
بهرهگیری از تدابیر ذكر شده، به پرورش قوه نوآوری و خلاقیت كودكان توسط والدین كمك زیادی میكند.
تشویق به فعالیتهای فنی، یادگیری و تجربه، حق هر كودكی است بنابراین منع فرزندان از انجام برخی امور فنی در خانه و یا حتی تعمیر وسایل ساده خانه البته با كمك والدین، درست نبوده و امكان كسب تجربه و مهارت را از فرزندان خانواده سلب میكند. بر این اساس توصیه میشود هنگام تعمیر وسایل، والدین اموری مانند پیچاندن پیچ یا كوبیدن میخ روی دیوار یا تخته را به فرزند خود محول كنند تا مهارتهای فنی آنان شكوفا و در نتیجه امكان ایدهپردازیشان فراهم شود.
از فرزند خود انتظار زیادی داشته باشید. هرگز مسئولیتها را از فرزندانتان جدا نكنید. هنگامی كه فرزندتان مشغول بازی با دوستانش است از او بخواهید رهبری گروه را به عهده گیرد و وسایل مورد نیاز دوستانش را فراهم كند. كنترل دیگر كمسن و سالان و هدایت گروه، مسئولیت جالبی برای فرزندان است كه به نقشپذیریشان كمك كرده و ذهن آنان را به فعالیت
وامیدارد.
از خمیر خام استفاده كنید. تركیباتی مانند گل خام كوزهگری یا خمیربازی، سرگرمی خوبی برای تقویت خلاقیت و حس نوآوری كودكان است. والدین در این موارد میتوانند نمونهای از گل یا صورت انسان را با اشكال خمیری بسیار ساده، بسازند و از كودك خود نیز ابداع اشكال دیگر را بخواهند. چنین تجربههایی و حتی ساخت چشم و ابرو هر چند ساده به كمك خمیر به پرورش قوه تخیل كودك كمك میكند.
كودك را پس از تلاش فكری تشویق كنید. هنگامی كه كودك شما، جواب مسئلهای را دریافته از كلمات تحسینآمیز برای تشویق او استفاده كنید. این كار انگیزه كودكان را برای تلاش فكری بیشتر میافزاید.
منطقه امن پیرامون كودك خود را توسعه دهید. كودك خود را به محیطهای ناآشنا ببرید تا فرهنگها و محیطهای جدید را شناخته و دیدگاه وسیعتری نسبت به جهان پیرامون خود پیدا كند.
دریافت نكات و پیامهای محیطی از سوی كودك باعث باز شدن دریچههای بیشتری در ذهن او شده و شناخت و درك او را افزایش میدهد.
كودكان هدیههای خداوند هستند كه به والدین ارزانی داشته و این بر عهده پدر و مادر است كه از آنها مراقبت كرده و در جهت اعتلای كمالات انسانی و رشد فرهنگی و تحصیلی آنها بكوشند.
مقدمه بهبود و رشد تحصیلی فرزند افزایش خلاقیت و بهبود ذهن و هوش او است. این افزایش خلاقیت بهتر است از سنین نوزادی آغاز شود اما با كمك راهكارهایی كاربردی، در سن نوجوانی نیز فرزند میتواند به خلاقیت و هوش بالا دست یابد. نخستین گام در افزایش هوش كودك آموزش همراه شادی و با وسایل هیجانانگیز است. كودك نسبت به شناخت محیط اطرافش بسیار كوشا است و هنگام بازی مسائل مختلف و فراوانی را فرامیگیرد، به همین دلیل هنگامی كه با یك اسباببازی به اندازه كافی بازی كرد و آنچه را كه میخواست فراگرفت آنها را به كناری انداخته و اسباببازیهای جدیدی را جستوجو میكند.
اینگونه میشود اطمینان داشت كودك همزمان با رشد جسمی، در طول زندگی خود، با كمك وسایل و بازیهای مختلف مسائل فراوانی میآموزد و زندگی برایش تبدیل به یك كلاس آموزشی میشود. پدر و مادر به عنوان آموزگار و الگوی طبیعی كودكان بهشمار میروند، جدا از تعداد آموزگارانی كه كودك چه در مدرسه و چه در خارج از مدرسه دارد، والدین نخستین و مهمترین آموزگاران كودك بهشمار میروند بنابراین آموزش درسهای با ارزش به كودكان، از اصلیترین وظایف هر پدر و مادری است.
متأسفانه گاهی والدین توانایی كودكانشان را در یادگیری ناچیز میپندارند. در سنینی كه نوزاد شروع به سخن گفتن میكند توانایی فوقالعادهای در تشخیص الگوهای مختلف دارد. به همین دلیل كارشناسان این زمان را بهترین زمان برای آموزش مهارتهای زبانی كودك میدانند.
با نشان دادن فعالیتها و عناوین مختلف به كودك، او به والدین علاقهمندیهایش را نشان میدهد، به همین دلیل توصیه میشود به كودك اجازه داده شود علاقه خود را دنبال كرده و عناوین دیگر را به آن پیوند داده و از آن پس اجازه دهند كودك ادمه راه را به دست گیرد.
بهتر است از آزمودن كودك بشدت اجتناب ورزند زیرا كودك از آزموده شدن بیزار است و این مسئله هیجان یادگیری را در او كاهش میدهد.
والدین باید به موفقیت فعالیتهای آموزشی كه با كودك انجام میدهند اعتماد داشته باشند، اعتماد به یادگیری كودك و خودداری از راهیابی احساس شك و تردید به دل از پایه و اساس آموزش كودكان محسوب میشود.
اعتماد به نفس و احترام به نفس كودك دو ویژگی برتر شخصیتی است كه والدین باید در جهت افزایش آن اقدام ورزیده، از انتقادهای مخرب خودداری كرده و هر شب پیش از خواب، بازشماری موفقیتهایی كه به دست آورده، تحسین و ستایش و تشویق به ادامه آنها، تغییرات شگرفی در افزایش اعتماد به نفس كودك ایجاد میكند.
كودك باید مهارت تعیین و سازماندهی اهدافش را هرچه زودتر فرا گیرد و والدین باید به او در این امر كمك كنند، و اهداف روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه برایش تنظیم كنند.
كودك مهارت طرحریزی و برنامهریزی و ایجاد تغییرات در صورت نیاز را به كمك والدین فرا میگیرد، والدین نیز در پایان سال دستاوردهای او را با ترتیب یك جشن هرچند كوچك یادآوری كرده و بدین ترتیب او را تشویق كنند، علاوه بر این با این روش كودك نحوه دستیابی به موفقیتهایش را دوباره مرور كرده و با انگیزه قویتری در ادامه آن راه سعی میكند.
كودك باید یاد گیرد اشتباهكردن جزئی از فعالیتهای كاری است و انسانی كه اشتباه نمیكند در واقع كاری انجام نداده است، تلاشكردن و شكستخوردن بسیار طبیعی است و شكست به افزایش تجربه و فرصت یادگیری دوباره كمك شایانی میكند و پیغامهایی به بدن میفرستد تا راههای متفاوت را تا رسیدن به پیروزی تجربه كند. علاوهبر این كودك باید مهارت مدیریت این شرایط را از پدر و مادر خود فرا گیرد و دلسرد و ناامید نشده، هدف خود را دنبال كرده، دست از كار نكشد و منصرف نشود.
درس مهم دیگری كه كودك باید فرا گیرد ارتباط قوی و محكم با اعضای خانواده و خاطرههای زیبا و ماندگاری است كه هنگام ثبت موفقیت در ذهن او و خانوادهاش میماند.
در راستای نهادینه کردن موفقیت از دوران کودکی در افراد لازم است به نکاتی که باعث خوش بینی در کودکان می شود اشاره کنیم.
* اجازه دهید كودك موفقیت را تجربه كند. كودكان زمانی كه به موفقیتی دست پیدا میكنند، میتوانند اعتماد به نفس و خوشبینی را تجربه كنند و این خصوصیات را پرورش دهند. بنابراین از همین امروز شروع كنید؛ بگذارید كودك بعضی از كارها را خودش انجام دهد و با موفقیت به پایان برساند. (در این وضعیت شما میتوانید به او كمك كنید، اما هیچوقت تمام كار را خودتان برای او انجام ندهید.)
* برای موفقیتهای كودك ارزش قائل شوید. زمانی كه كودك به موفقیت میرسد، به او كمك كنید متوجه شود چگونه به این مرحله رسیده است و این موفقیت را به عنوان ویژگی مثبت او بدانید.
* دائم كودك را تشویق نكنید و برای هر كاری او را مورد تمجید و تحسین قرار ندهید. متخصصان میگویند اگر به كودك بگویید هر كاری كه انجام میدهد فوقالعاده است ـ به جای این كه به او كمك كنید موفقیتهای واقعی را تجربه كند ـ او را در موقعیت نامناسبی قرار میدهید كه برایش نقطهضعف محسوب میشود.
فراموش نكنید هیچوقت برای این كه مثبتاندیشتر باشید، دیر نیست. پس اگر شما هم حس میكنید خیلی مثبت فكر نمیكنید، از همین امروز طرز فكرتان را تغییر دهید تا فرزندان شما هم خوشبینتر باشند و خانوادهای موفقتر داشته باشید.